“ชีวิตที่ปราศจากที่ติ…เป็นเพื่อนบ้านที่ดี”
ความหมายของคำว่า เพื่อนบ้าน 1. คนที่อยู่ใกล้กับอีกคน 2. คนที่มีความคุ้นเคยกัน 3. คนที่สัมพันธ์กัน มีความมั่นใจต่อกัน 4. คนที่อยู่ด้วยกัน 5. คนที่เป็นคน คนที่ต้องการความช่วยเหลือจากเรา คนที่เรามีโอกาสที่จะทำดีด้วย ทุกวันนี้ สภาพของการเป็นเพื่อนบ้านได้เปลี่ยนไป ต่างคนต่างอยู่ บ้านเรือนปิดมิดชิด ไม่ยุ่งกับใคร ใครอย่ามายุ่งกับเรา ไม่มีใครสนใจใคร ต่างคนต่างสนใจแต่เรื่องของตนเอง เดี๋ยวนี้ไม่ใช่แค่บ้านปิดมิดชิดเท่านั้น แม้กระทั่งการอยู่ในบ้าน บนรถไฟฟ้า รถเมล์ ในลิฟต์ ในที่ทำงาน ในสถานศึกษา แม้กระทั่งในคริสตจักร กลายเป็นสังคมก้มหน้า คือทุกคนปิดตัวเอง มีโลกส่วนตัว ต่างอยู่กับแชท ไลน์ IG facebook ไม่สนใจคนรอบข้างว่าจะเป็นอย่างไร ไม่สนใจว่าจะพัฒนาความสัมพันธ์กันมากขึ้นหรือไม่ แต่ถ้าจะต้องคุยกัน สื่อสารกัน นั่นคือการมองว่าอนาคตจะได้พึ่งพากัน เอาเพื่อนบ้านเป็นหูเป็นตา ช่วยเหลือกันได้ รู้จักกันไว้จึงมีผลประโยชน์อยู่เบื้องหลัง มีการจัดวัยต่างๆของการพึ่งพากันไว้อย่างนี้ ในวัยเด็ก เราช่วยตัวเองไม่ได้ ต้องพึ่งพาพ่อแม่ พึ่งพาคนอื่น พอโตเป็นวัยรุ่นหนุ่มสาวช่วยตัวเองได้ ก็พึ่งพาตนเอง ไม่ต้องการพึ่งพาใคร แต่พออายุมากขึ้นเป็นผู้ใหญ่ ประสบการณ์ได้สอนว่า คนเราไม่สามารถพึ่งพาตนเองได้ตลอด จะมีจังหวะที่จะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน วันนี้ ช่วยคนอื่น วันหน้า คนอื่นช่วยเรา นี่คือภาพของสังคมการอยู่ร่วมกัน คนที่เป็นผู้ใหญ่ก็จะวางตัวดำเนินชีวิตด้วยความเข้าใจอย่างนี้ ก็จะให้ความสำคัญกับการสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อนบ้าน คนรอบข้าง ส่วนวัยรุ่นหนุ่มสาวที่คิดว่า เขาช่วยตัวเองได้แล้ว ก็ไม่ต้องการคนอื่น การแสดงออกก็จะเป็นในแนวที่ว่า ไม่ให้ความสำคัญกับการสร้างสัมพันธ์กับเพื่อนบ้าน จะมีแค่คนที่ตนเองพอใจ ถูกใจ เพื่อนในก๊วนเท่านั้น หรือมีแค่คนวงใน คนสำคัญ ไม่ใช่ทุกคนสำคัญ แต่จะมีแต่คนสำคัญเฉพาะเท่านั้น ซึ่งสังคมของคนยิวในยุคสองพันปีที่แล้วมีสภาพไม่ต่างจากวัยรุ่นหนุ่มสาวในยุคของเรา คำแก้ตัวของคนยิวหัวหมอบางคนจึงพูดว่า ใครเป็นเพื่อนบ้านของข้าพเจ้า จึงเกิดขึ้น ทั้งๆที่ธรรมบัญญัติของคนยิวสอนไว้อย่างชัดเจนว่า จงรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตนเอง คนยิวหัวหมอบางคนคิดว่า ถ้าไม่รู้จักเพื่อนบ้าน ก็จะเป็นช่องทางของการไม่ต้องรักใคร คำแก้ตัวนี้ได้เกิดขึ้นเมื่อสองพันปีที่แล้ว และพระเยซูก็ได้สอนเรื่องนี้แก่คนยิวหัวหมอนั้น ปรากฏในหนังสือ ลูกา 10:25-37 25 ดูเถิด มีบาเรียนคนหนึ่งยืนขึ้นทดลองพระองค์ ทูลถามว่า “อาจารย์เจ้าข้า ข้าพเจ้าจะต้องทำอะไรเพื่อจะได้ชีวิตนิรันดร์”26 พระองค์ตรัสตอบว่า “ในธรรมบัญญัติมีคำเขียนว่าอย่างไร ท่านได้อ่านเข้าใจอย่างไร”27 เขาทูลตอบว่า “จงรักพระองค์ผู้เป็นพระเจ้าของเจ้าด้วยสุดจิตสุดใจของเจ้า ด้วยสุดกำลังและสิ้นสุดความคิดของเจ้า และจงรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตนเอง ”28 พระองค์จึงตรัสแก่เขาว่า “ท่านตอบถูกแล้ว จงกระทำอย่างนั้นแล้วจะได้ชีวิต”29 แต่คนนั้นปรารถนาจะแก้ตัว จึงทูลพระเยซูว่า “ใครเป็นเพื่อนบ้านของข้าพเจ้า”30 พระเยซูตรัสตอบว่า “มีชายคนหนึ่งลงไปจากกรุงเยรูซาเล็มจะไปยังเมืองเยรีโค และเขาถูกพวกโจรปล้น โจรนั้นได้แย่งชิงเสื้อผ้าของเขาและทุบตี แล้วก็ละทิ้งเขาไว้เกือบจะตายแล้ว31 เผอิญปุโรหิตคนหนึ่งเดินลงไปทางนั้น เมื่อเห็นคนนั้นก็เดินเลยไปเสียอีกฟากหนึ่ง32 คนหนึ่งในพวกเลวีก็ทำเหมือนกัน เมื่อมาถึงที่นั่นและเห็นแล้วก็เลยไปเสียอีกฟากหนึ่ง33 แต่ชาวสะมาเรียคนหนึ่ง เมื่อเดินทางมาถึงคนนั้น ครั้นเห็นแล้วก็มีใจเมตตา34 เข้าไปหาเขาเอาผ้าพันบาดแผลให้พลางเอาน้ำมันกับเหล้าองุ่นเทใส่บาดแผลนั้น แล้วให้เขาขึ้นขี่สัตว์ของตนเอง พามาถึงโรงแรมแห่งหนึ่ง และรักษาพยาบาลเขาไว้35 วันรุ่งขึ้นเมื่อจะไป เขาก็เอาเงินสองเดนาริอันมอบให้เจ้าของโรงแรม บอกว่า ‘จงรักษาเขาไว้เถิด และเงินที่จะเสียเกินนี้ เมื่อกลับมาฉันจะใช้ให้’36 ในสามคนนั้น ท่านคิดเห็นว่าคนไหนปรากฏว่าเป็นเพื่อนบ้านของคนที่ถูกปล้น”37 เขาทูลตอบว่า “คือคนนั้นแหละที่ได้สำแดงความเมตตาแก่เขา” พระเยซูจึงตรัสกับเขาว่า “ท่านจงไปทำเหมือนอย่างนั้นเถิด” ที่มาของเรื่องชาวสะมาเรียใจดี เกิดจากบาเรียนคนหนึ่งต้องการทดสอบความรู้เรื่องธรรมบัญญัติของโมเสส ว่าพระเยซูจะติดกับเปิดช่องที่เขาจะสร้างการโต้แย้งในคำสอนของพระเยซูได้ คำถามเรื่องจะทำอย่างไรจึงจะมีชีวิตนิรันดร์ เป็นคำถามที่ยังยึดติดอยู่กับการกระทำของตนเองเป็นหลัก พระเยซูจึงตั้งคำถามย้อนกลับว่า เขาเข้าใจธรรมบัญญัติสอนไว้ว่าอย่างไร เมื่อบาเรียนคนนั้นตอบจากความเข้าใจของตนเองว่า 27 เขาทูลตอบว่า “จงรักพระองค์ผู้เป็นพระเจ้าของเจ้าด้วยสุดจิตสุดใจของเจ้า ด้วยสุดกำลังและสิ้นสุดความคิดของเจ้า และจงรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตนเอง ”เป็นคำตอบที่มาจากการอ่านและรับรู้ทางสมอง 28 พระองค์จึงตรัสแก่เขาว่า “ท่านตอบถูกแล้ว แต่การอ่านและการรับรู้ทางสมองอย่างเดียวนั้นยังไม่พอพระเยซูทรงตอบบาเรียนว่า จงกระทำอย่างนั้นแล้วจะได้ชีวิต” นั่นหมายความว่า อย่ารอที่จะรับชีวิตนิรันดร์ ซึ่งเป็นอนาคตที่ยังมาไม่ถึง แต่จงทำเดี๋ยวนี้ จงรักพระเจ้า จงรักเพื่อนบ้านเดี๋ยวนี้ แล้วจะได้ชีวิต ความหมายของการได้ชีวิตที่พระเยซูตรัสกับบาเรียน อาจตีความจาก ลูกา17:33 33 ผู้ใดอุตส่าห์เอาชีวิตของตนรอด ผู้นั้นจะเสียชีวิต แต่ผู้ใดจะสู้เสียชีวิตผู้นั้นจะได้ชีวิตรอด พระเยซูทรงตรัสพระธรรมตอนนี้จากการยกตัวอย่างของภรรยาโลท ที่กลายเป็นเสาเกลือ เพราะความเสียดายสิ่งที่ต้องทิ้ง แต่ไม่อยากทิ้ง จึงหันหลังกลับไปมองดูเมืองโสโดม โกโมราห์ ที่พระเจ้าทรงเทไฟลงมาเผาผลาญทำลายกิเลศตัณหาบาปของคนในเมืองนั้น การอุตส่าห์เอาตัวเองรอดของภรรยาโลท ไปได้แค่ครึ่งทาง เพราะความเสียดายยังติดอยู่ ไม่ได้ตัดใจทิ้งจริง แต่คนที่ตัดใจทิ้งชีวิตเก่า จึงจะเป็นผู้ที่สู้เสียชีวิต ไม่ใช่แค่อุตส่าห์เอาชีวิตรอด คนนั้นจะได้รับชีวิตรอด คือรอดจริง ไม่ใช่แค่รอดครึ่งทาง หรือที่ภาษาชาวบ้านใช้คำว่า ตายตอนจบ คือไปไม่รอด เหมือนกับบาเรียนคนนี้ที่มาทดสอบพระเยซู แต่ก็ตกม้าตาย ด้วยคำพูดของตนเอง 29 แต่คนนั้นปรารถนาจะแก้ตัว จึงทูลพระเยซูว่า “ใครเป็นเพื่อนบ้านของข้าพเจ้า” และนี่คือบทเรียนเพื่อให้เราเป็นเพื่อนบ้านที่ดี
1.อย่าปฏิเสธความเป็นเพื่อนบ้านที่ดี ลูกา 10:30-32
30 พระเยซูตรัสตอบว่า “มีชายคนหนึ่งลงไปจากกรุงเยรูซาเล็มจะไปยังเมืองเยรีโค และเขาถูกพวกโจรปล้น โจรนั้นได้แย่งชิงเสื้อผ้าของเขาและทุบตี แล้วก็ละทิ้งเขาไว้เกือบจะตายแล้ว31 เผอิญปุโรหิตคนหนึ่งเดินลงไปทางนั้น เมื่อเห็นคนนั้นก็เดินเลยไปเสียอีกฟากหนึ่ง32 คนหนึ่งในพวกเลวีก็ทำเหมือนกัน เมื่อมาถึงที่นั่นและเห็นแล้วก็เลยไปเสียอีกฟากหนึ่ง พระเยซูได้ยกตัวอย่างของคนที่เป็นที่ยอมรับนับถือของสังคมยิวในเวลานั้น ใครๆก็อยากจะเป็นเพื่อนกับปุโรหิต และเลวี แม้แต่บาเรียนเอง แต่คนทั้งสองได้ปฏิเสธความเป็นเพื่อนบ้านที่ดี ด้วยหน้าที่และตารางการทำงาน ไม่สามารถที่จะช่วยเหลือคนเจ็บเกือบตายริมทางได้ ด้วยการตั้งเงื่อนไขที่ว่า ถ้าตายคามือ จะสูญเสียบทบาทที่ต้องทำ ข้อห้ามของปุโรหิตห้ามถูกต้องคนตาย มิฉะนั้นจะทำหน้าที่ในวิหารไม่ได้ตามธรรมบัญญัติกำหนดไว้ เลวีก็เช่นกัน ดังนั้นทั้งสองผู้รับใช้กำลังรับใช้งาน มิใช่ทำงานเพื่อรับใช้คน ซึ่งก็ไม่ต่างจากเรื่องที่คนยิวถูกวันสะบาโตควบคุม จนพระเยซูทรงตรัสว่า มาระโก 2:27 พระองค์จึงตรัสแก่เขาว่า “วันสะบาโตนั้นทรงตั้งไว้เพื่อมนุษย์ มิใช่ทรงสร้างมนุษย์ไว้สำหรับวันสะบาโต คนยิวกำลังใช้ข้อห้ามวันสะบาโตอย่างผิดๆ ที่เป็นวันพัก ห้ามทำงาน ห้ามใช้แรง เป้าหมายเพื่อพักผ่อน จึงทำให้เกิดการละเลยที่จะลงแรงช่วยเหลือคนด้วย เช่นเดียวกันกับข้อห้ามสำหรับปุโรหิตและเลวี เลยกลายเป็นอุปสรรคในการช่วยเหลือคน เราต้องรู้จักเรียงลำดับความสำคัญ ความรอดของคน คือเรื่องสำคัญที่สุด จะมีนัดหมายอะไร เตะบอล สังสรรค์ ขี่จักรยาน หรือรับใช้ในโบสถ์ แต่เมื่อมีคนต้องการความรอด จงรีบตอบสนองทันที มิใช่เลื่อนนัด คนๆนั้นที่เราเลื่อนนัดอาจจะไม่มีวันกลับมาอีกก็ได้ ทุกวันนี้ เรามีกิจกรรมเป็นหลัก ความรอดของคนเป็นรอง ไม่ต่างจากปุโรหิต และเลวีในเรื่องชาวสะมาเรียใจดี และเพิกเฉยแก้ตัวว่า ไม่รู้…ไม่เข้าใจ เป็นอย่างบาเรียนที่แก้ตัวกับพระเยซู บาเรียนคนนี้เป็นคนฉลาด มีความเข้าใจพระคัมภีร์ถูกต้อง แต่นิสัยบาปที่ยังไม่ยอมจำนนต่อความจริงของพระเยซูทำให้เรื่องชาวสะมาเรียนใจดีเกิดขึ้น เพื่อชี้ว่า การไม่เป็นเพื่อนบ้านที่ดี คือชีวิตที่จะถูกติโดยพระเยซู พระเยซูทรงติด้วยการสอนอย่างสุภาพว่า แม้จะรู้มากอย่างบาเรียน รู้และเข้าใจว่า การจะได้ชีวิตนิรันดร์ ต้องรักพระเจ้า และรักเพื่อนบ้าน แต่บาเรียนได้ปฏิเสธด้วยการแก้ตัว ก็ไม่ต่างจากปุโรหิตและคนเลวีที่ผ่านคนที่ถูกทำร้ายนั้นไป
2. การกระทำดังกว่าคำพูด ลูกา 10:33-35
33 แต่ชาวสะมาเรียคนหนึ่ง เมื่อเดินทางมาถึงคนนั้น ครั้นเห็นแล้วก็มีใจเมตตา34 เข้าไปหาเขาเอาผ้าพันบาดแผลให้พลางเอาน้ำมันกับเหล้าองุ่นเทใส่บาดแผลนั้น แล้วให้เขาขึ้นขี่สัตว์ของตนเอง พามาถึงโรงแรมแห่งหนึ่ง และรักษาพยาบาลเขาไว้35 วันรุ่งขึ้นเมื่อจะไป เขาก็เอาเงินสองเดนาริอันมอบให้เจ้าของโรงแรม บอกว่า ‘จงรักษาเขาไว้เถิด และเงินที่จะเสียเกินนี้ เมื่อกลับมาฉันจะใช้ให้ ’ชาวสะมาเรียที่เดินทางผ่านมารีบเข้าช่วยเหลือคนเจ็บปางตาย ช่วยอย่างสุดกำลัง สุดความคิด สุดความเข้าใจ สุดจิตสุดใจ ชาวสะมาเรียคนนี้เป็นตัวแทนของชาวสะมาเรียที่ชาวยิวทั้งหลายรังเกียจ เพราะเป็นคนที่ไม่ได้นมัสการพระเจ้าในกรุงเยรูซาเล็มอย่างคนยิวมี ถูกนับว่าเป็นคนบาป แต่เขารู้จักความหมายของประโยคที่ว่า สุดจิตสุดใจสุดกำลังและสิ้นสุดความคิด และแสดงออกเป็นการกระทำ Action is louder than word การกระทำเสียงดังกว่าคำพูด คนอย่างบาเรียนที่สามารถตอบพระเยซูอย่างถูกต้องในความเข้าใจเรื่องธรรมบัญญัติ แต่กลับโง่เขลาเบาปัญญากับการแสดงออกเป็นการกระทำ รู้มาก แต่ไม่รู้ว่าการกระทำเช่นใด จึงจะเรียกว่าเป็นเพื่อนบ้านที่ดี จึงถูกย้อนศรด้วยคำสอนของพระเยซูเรื่องชาวสะมาเรียใจดี คือแบบอย่างที่บาเรียนต้องเรียนรู้จากคนที่คนยิวดูถูกว่าต้อยต่ำ ขาดการศึกษา แต่กลับมีความเข้าใจเรื่อง สุดจิตสุดใจของเจ้า ด้วยสุดกำลังและสิ้นสุดความคิด คนอย่างนี้จึงจะเป็นคนที่จะสามารถรักพระเจ้า สุดจิตสุดใจของเจ้า ด้วยสุดกำลังและสิ้นสุดความคิด และรักเพื่อนบ้านเหมือนรักตนเองที่แท้จริง เป็นการแสดงความรักเป็นการกระทำ มัทธิว 25:34-40 34 ขณะนั้น พระมหากษัตริย์จะตรัสแก่บรรดาผู้ที่อยู่เบื้องขวาพระหัตถ์ของพระองค์ว่า ‘ท่านทั้งหลายที่ได้รับพระพรจากพระบิดาของเรา จงมารับเอาราชอาณาจักร ซึ่งได้ตระเตรียมไว้สำหรับท่านทั้งหลายตั้งแต่แรกสร้างโลก35 เพราะว่าเมื่อเราหิว ท่านทั้งหลายก็ได้จัดหาให้เรากิน เรากระหายน้ำ ท่านก็ให้เราดื่ม เราเป็นแขกแปลกหน้า ท่านก็ได้ต้อนรับเราไว้36 เราเปลือยกายท่านก็ได้ให้เสื้อผ้าเรานุ่งห่ม เมื่อเราเจ็บป่วยท่านก็ได้มาเยี่ยมเอาใจใส่เรา เมื่อเราต้องจำอยู่ในพันธนาคาร ท่านก็ได้มาเยี่ยมเรา’37 เวลานั้นบรรดาผู้ชอบธรรมจะกราบทูลว่า ‘พระองค์เจ้าข้า ที่ข้าพระองค์เห็นพระองค์ทรงหิวหรือทรงกระหายน้ำ และได้จัดมาถวายแด่พระองค์แต่เมื่อไร38 ที่ข้าพระองค์ได้เห็นพระองค์ทรงเป็นแขกแปลกหน้า และได้ต้อนรับไว้ หรือเปลือยพระกาย และได้สวมฉลองพระองค์ให้แต่เมื่อไร39 ที่ข้าพระองค์เห็นพระองค์ประชวรหรือต้องจำอยู่ในพันธนาคาร และได้มาเฝ้าพระองค์นั้นแต่เมื่อไร’40 แล้วพระมหากษัตริย์จะตรัสกับเขาว่า ‘เราบอกความจริงแก่ท่านทั้งหลายว่า ซึ่งท่านได้กระทำแก่คนใดคนหนึ่งในพวกพี่น้องของเรานี้ ถึงแม้จะต่ำต้อยเพียงไร ก็เหมือนได้กระทำแก่เราด้วย’ พระเยซูทรงยกคำอุปมาตอนนี้เพื่อบอกว่า เราจะรับใช้ในคริสตจักรเรื่องอะไรก็ตาม คนยังเป็นเป้าหมายที่สำคัญที่พระเจ้าทรงนับเป็นการกระทำดังกว่าคำพูด การปรนนิบัติคน โดยเฉพาะคนที่ต้องการความช่วยเหลืออย่างชาวสะมาเรียใจดี คือการเป็นเพื่อนบ้านที่ดีที่สุด
3.ด้วยการสำแดงความเมตตาแก่คน ลูกา 10:36-37
36 ในสามคนนั้น ท่านคิดเห็นว่าคนไหนปรากฏว่าเป็นเพื่อนบ้านของคนที่ถูกปล้น”37 เขาทูลตอบว่า “คือคนนั้นแหละที่ได้สำแดงความเมตตาแก่เขา” พระเยซูจึงตรัสกับเขาว่า “ท่านจงไปทำเหมือนอย่างนั้นเถิด” เพื่อนบ้านที่ดี คือคนที่สำแดงความเมตตา คือหนึ่งในพระลักษณะเด่นของพระเจ้า พระเจ้าทรงพระเมตตา เราจึงมีวันนี้ได้ พระองค์จึงมาช่วยเราในขณะที่เราช่วยตัวเองไม่ได้ และกำลังอยู่ในภาวะของการต้องการความช่วยเหลือ เหมือนกับคนที่ถูกทำร้าย ถูกทิ้งไว้ข้างถนน สภาพคือตายแน่ๆ และพระเจ้าทรงเมตตาต่อเรา วันนี้ คริสตจักรใจสมานเพชรเกษม11 กำลังก้าวไปสู่ พันธกิจ 360 องศา คือการพึ่งพาสายตาของพี่น้องทั้งหมด เราต้องการสายตาจากเด็ก วัยรุ่น หนุ่มสาว ผู้ใหญ่ คนแก่ หญิงและชาย ทุกสายตา ทุกความสัมพันธ์ ที่จะเข้าไปในสังคมอย่างเพื่อนบ้านที่ดี อย่างชาวสะมาเรียใจดี พระเยซูกำลังตรัสกับคริสตจักรของเราเช่นเดียวกัน จงไปทำเหมือนอย่างเถิด เรากำลังต้องการเพื่อนบ้านที่ดี เราต้องเป็นเพื่อนบ้านที่ดี เรากำลังออกไปสู่โลกช้างนอกอย่างเพื่อนบ้านที่ดี ที่สำแดงความเมตตาของพระเจ้า การรับใช้ของเราคือการเป็นเพื่อนบ้านที่ดี 36 ในสามคนนั้น ท่านคิดเห็นว่าคนไหนปรากฏว่าเป็นเพื่อนบ้านของคนที่ถูกปล้น” บาเรียนไม่ตอบว่า เป็นชาวสะมาเรีย แต่เขาตอบเป็นความเมตตาที่มีอยู่ในชาวสะมาเรียใจดีคนนี้ ให้เราพูดกับคนข้างๆว่า ฉันจะเป็นเพื่อนบ้านที่ดี ฉันต้องเป็นเพื่อนบ้านที่ดี และฉันสามารถเป็นเพื่อนบ้านที่ดี อาเมน
“ชีวิตที่ปราศจากที่ติ…เป็นเพื่อนบ้านที่ดี”
1.อย่าปฏิเสธความเป็นเพื่อนบ้านที่ดี
2. การกระทำดังกว่าคำพูด
3.ด้วยการสำแดงความเมตตาแก่คน